Beş Hececiler

Kişileri ve Özellikleri

Faruk Nafiz Çamlıbel

Faruk Nafiz, 1898’de İstanbul’da doğmuştur. Tıp öğrencisiyken okulu yarıda bırakmış ve edebiyat hayatına atılmıştır. Yazarlık ve öğretmenlik yapan sanatçı Beş Hececiler’in en önemli isimlerindendir. Sanatçı şiirlerini yazmaya aruz ölçüsüyle başlamış ve daha sonra hece ölçüsüne dönmüştür. Hem aruzu hem de hece ölçüsünü başarıyla kullanmıştır. Yurt sevgisini temalarına ağırlık vermiş ve Milli edebiyat akımını benimsedikten sonra halk şiirlerine büyük ilgi göstermiştir. Sanat şiiri, memleketçi şiirin ilk bilinçli bildirisi olarak kabul edilmektedir. En ünlü eseri ise Han Duvarları adlı şiiridir. Şiir, tiyatro ve roman türlerinde eserler kaleme almıştır. Çeşitli dergi ve gazetelerde de mizahî manzumeler kaleme almıştır. Bu yazılarında Deli Ozan ve Çamdeviren mahlaslarını kullanmıştır.

• Şiire aruzla başlayıp hece geçmiştir.
• Heceyle yazdığı en güzel şiirleri olan “Çoban Çeşmesi” ve “Han Duvarları” adlı şiirleri ile tanınmıştır.
• Grubun en güçlü şairidir.

Şiir Kitapları

Oyunları: Akın, Özyurt, Kahraman, Yayla Kartalı

Romanı: Yıldız yağmuru

Bunu Biliyor musunuz? Faruk Nafiz, Behçet Kemal Çağlar ile Onuncu Yıl Marşı’nın sözlerini yazmıştır.

Halit Fahri Ozansoy

Halit Fahri Ozansoy, 1891 yılında İstanbul’da doğmuştur. Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra Muğla’da edebiyat öğretmenliği yapmaya başlamıştır. İlk şiirlerini lise yıllarında çeşitli dergilerde yayımlamış ve adını ilk kez aruzla yazdığı şiirlerle duyurmuştur. Daha sonradan Yeni Mecmua’da art arda hece ölçüsüyle şiirler kaleme almış ve Beş Hececiler arasında yerini almıştır. Şiirlerinde aşk ve ölüm temalarına çokça yer vermiştir. Sanatçı, şiirlerinin dışında roman, anı, tiyatro gibi yazın türlerinde de eserler yazmıştır.

• Orhan Seyfi Orhon’la birlikte “Nayiler “ topluluğuna üye oldu.
• “Aruza Veda” isimli şiiriyle heceye geçti.
• Şiirlerinde bireysel ve egzotik temaları işledi.
• En tanınmış eseri aruzla yazdığı “Baykuş” adlı tiyatro eseridir. Bu eser Darülbedayi’de Muhsin Ertuğrul tarafından oynanan ilk tiyatro eseridir.
• Ayrıca “Sulara Giden Köprü”, “Aşıklar Yolunun Yolcuları” adlı romanları  ve “Edebiyatçılar Geçiyor” adlı anı kitabı da vardır.

Şiir Kitapları: Cenk Duyguları, Rüya, Efsaneler vb.

Enis Behiç Koryürek

Enis Behiç, 1891 İstanbul doğumludur. İlk ve orta öğrenimini Selanik’te almıştır. Liseyi İstanbul’da bitirmiştir. “Mülkiye”deki öğrencilik yıllarında şiirler yazmaya başlamıştır. İlk şiirlerini aruzla yazan sanatçı, daha sonra Ziya Gökalp’ten etkilenmiş ve Milli edebiyatçılar arasında yerini almıştır. Enis Behiç, Beş Hececiler’dendir. Genelde milli heyecanların yüklü ve epik şiirler kaleme almıştır. 1946’dan itibaren tasavvufî şiirler de kaleme almıştır.

• Şiirlerini diğerlerinden ayıran nitelik, eski Türk denizcilerinin zaferlerini anlatmasıdır.
• Şiirlerini “Miras” adlı kitapta toplamıştır.
• Son yıllarında ruhsal bunalımlar geçirmesinin etkisiyle yazdığı “ Varidat-ı Süleyman “ adlı tasavvufi eseri de önemlidir. Bu eser tasavvuftaki devriye anlayışıyla yazılmıştır.

İlginç Bir Kitap: Varidat-ı Süleyman

Katıldığı ispritizma seanslarında medyum hüviyetiyle irticâlen söylediği ve yakınlarının kaydettiği şiirler daha sonra Vâridât-ı Süleyman adıyla basılmıştır (1949). Kitabın ön sözüne ve seanslarda bulunanların ifadelerine göre şair, XVII. yüzyılda Trabzon’da yaşamış Mevlevî dervişi Çedikçi Süleyman Çelebi’nin ruhuyla temasa geçmiş ve ondan gelen ilhamla aruz vezniyle ve eski dille tasavvufî-hikemî şiirler söylemeye başlamıştır. Vâridât-ı Süleyman otuz sekiz “Bezm-i Alî”den oluşur. Her “Bezm-i Alî”de Süleyman Çelebi’den ilhamla söylenmiş, tasavvufî mahiyette, bir kısmı nasihat tarzında şiirler yer almaktadır. Kitap yayımlandığında bazı kişiler bunu olağanüstü bir hadise, bazıları ise şarlatanlık olarak nitelendirmişlerdir. Vâridât-ı Süleyman’ın oluşumu hikâyesiyle bütün metinlerin tasavvuf açısından ayrıntılı açıklaması Ömer Fevzi Mardin tarafından 819 sayfalık bir külliyat halinde yayımlanmıştır .

Yusuf Ziya Ortaç

Yusuf Ziya, 1895’te İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Beş Hececiler arasında yer alan sanatçı İstanbul Üniversitesinin yeterlik sınavını kazanarak edebiyat öğretmenliği yapmaya başlamıştır. Orhan Seyfi Orhon’la Akbaba adında mizahî bir dergi çıkarmıştır. Şiir yazmaya aruzla başlayan sanatçı Ziya Gökalp’in etkisiyle Milli Edebiyatçılardan biri olmuş ve Beş Hececiler arasında yerini almıştır. Şiirlerinde Faruk Nafiz Çamlıbel’in etkisine rastlanır.

• Ayrıca edebiyat basın anılarından oluşan “Portreler” adlı kitabı da önemlidir.
• “Akından Akına” ve “Cenk Ufukları” adlı eserleri de vardır.
• “Akbaba” adlı bir mizah dergisi de çıkardığı bilinmektedir.

Orhan Seyfi Orhon

Orhan Seyfi, 1890 yılında İstanbul’da doğmuştur. Gazetecilik, öğretmenlik ve milletvekilliği gibi çeşitli görevlerde bulunmuştur. Edebiyat hayatına aruz ölçüsüyle yazdığı şiirleriyle başlamıştır. Milli edebiyat sanatçılarının çıkardığı bazı dergilerde de hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerini yayımlamıştır. Şiirlerinde duru bir Türkçe kullanmıştır. Çeşitli edebiyat dergileri de çıkaran yazar, şiirle aruzun sentezini oluşturmaya çalışmıştır. Çıkardığı edebiyat dergileri şunlardır: Akbaba, Hıyaban, Güneş, Çınaraltı, Papağan.

Orhan Seyfi Orhon, Milli Edebiyat Dönemi’nde Beş Hececiler arasında yer almıştır.

• Aruzla yazdığı “Kar ve Fırtına” adlı manzumesi ile tanınmıştır.
• “Peri Kızı ve Çoban Hikâyesi” adıyla yazdığı manzum masalı da tanınmıştır.
• Şiirleri: Kar ve Fırtına, Peri Kızı Ve Çoban Hikayesi, Gönülden Sesler

Dikkat! Beş Hececiler şiir topluluğu iki yılda bir ÖSYM’ce sorulmaktadır. Bu nedenle mutlaka kişileri ayrıntılı olarak bilmeniz gerekir.

                                                 Faysal DAL