SAF (ÖZ) ŞİİR ANLAYIŞI

admin Kişisel Gelişim Ekim 31, 2020 | 0

Saf (Öz)Şiir Anlayışı

ÖZŞİİR (1920–1940)

Edebiyatımızda Özşiir Millî edebiyat şairlerinin oluşturduğu şiir anlayışına bir karşı çıkış olarak ortaya çıkmıştır. Millî edebiyat şiirlerinde yaratılan “heyecan” ortadan kalktığında geriye kalanın şiir olmadığını, sadece manzume olduğunu savunan, dolayısıyla tüm ideolojilerden bağımsız ve şiirin estetik boyutuna öncelik veren bir şiir algısının yaratılmasını savunan anlayıştır. Saf (Öz)Şiir Anlayışı

Aklında Bulunsun! ” SAF (ÖZ) ŞİİR ANLAYIŞI “

Edebiyatımızda “Saf Şiir” eğilimi Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle başlar.

Aklında Bulunsun!

Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesi Türk edebiyatının ilk poetika örneği kabul edilir.

Öz (Saf) Şiirin Özellikleri

Şiir, ideolojinin esiri olmamalıdır.
Paul Valéry’nin şiirde dili her şeyin üstünde tutan görüşünden etkilenilmiştir.
Bu anlayışı benimseyen şairlerde Paul Valéry, StéphaneMallarmé’nin etkileri görülür.
Divan şiirinin biçimci yapısından vazgeçilmemiştir.
“Şiir dili” her şeyin üzerinde tutulmuştur.
En değerli şey dil ile birlikte “dize”dir.
Dilde –sadeleşme değil– saflaşma en başta gelen unsur olarak kabul edilir.
Sanatın bir form (biçim) sorunu olduğuna inanırlar.
Bu şairler için önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır.
Kendilerine özgü özel bir imge düzeni oluşturma çabası göze çarpar.
Özgün ve yaratıcı olan bu imgeler, dilin mantığına uygun ve dilin anlam alanını genişletip dile yeni olanaklar sunacak bir yapıya sahiptir.
Şiirde her türlü ideolojik sapmanın dışında kalarak sadece okuyucuda estetik haz uyandırma çabasındalar.
Bu şairler her türlü ekolleşme eğiliminin dışında kalarak kendi şahsiyetleri bünyesinde değerlendirilmesi gereken şairler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Estetik tavır ön plandadır. Öğretmek ya da anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazarlar.
Disiplinli çalışarak mükemmele varan halis şiir yazma gayreti ön plandadır.
İnsan içsel, bireyci bir yaklaşımla anlatılır.
Gizemsellik, simgecilik, bireysellik, ruh, ölüm, masal, rüya, mit vb. temalarının yoğunca işlendiği bu şiirler zekâ ve bilincin disiplininin ortak ürünüdürler.
Sembolizm akımından etkilenme söz konusudur.(Paragrafta Hız ve LYS Edebiyatı İçin ÖzŞiir)

SORU

Öz şiir (Saf şiir), Millî edebiyat şairlerinin oluşturduğu şiir anlayışına bir karşı çıkış olarak ortaya çıkmıştır. Millî edebiyat şiirlerinde yaratılan “heyecan” ortadan kalktığında geriye kalanın şiir olmadığını, sadece manzume olduğunu savunan, dolayısıyla tüm ideolojilerden bağımsız ve şiirin estetik boyutuna öncelik veren bir şiir algısının yaratılmasını savunan anlayıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi “saf şiir” anlayışının özelliklerinden biri olamaz?

A) “Şiir dili” her şeyin üzerinde tutulmuştur.

B) Dilde –sadeleşme değil– saflaşma en başta gelen unsur olarak kabul edilir.

C) Bu şairler için önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır.

D) Cumhuriyetin getirdiği yenilikleri okuyucuya aktarmak için şiirde saflaşma söz konusudur.

E) Şiir, ideolojinin esiri olmamalıdır.

CEVAP

“Saf şiir” anlayışının Cumhuriyetin getirdiği yenilikleri okuyucuya aktarmak gibi bir amacı yoktur. Şiirde saflaşma, şiirin şiir dışındaki her şeyden uzaklaşması anlamına gelir. Bu anlayışta en önemli unsur şiir dilidir. E seçeneğinde de belirtildiği üzere şiir, ideolojinin (Cumhuriyetin de bir ideoloji olduğunu düşünürsek) boyunduruğundan kurtulmalıdır. “Saf şiir” anlayışını savunan şairler için önemli olan halka ulaşmak değil, iyi ve güzel şiir yazmaktır.

CEVAP: D

Dikkat!

Öz şiir anlayışının öncüsü Ahmet Haşim’dir.

EDEBIYATIMIZDA ÖZ ŞİİR ANLAYIŞININ TEMSİLCİLERİ

Öz şiir anlayışının öncüsü Ahmet Haşim’dir. Ahmet Haşim’den sonra takipçisi Yahya Kemal Beyatlı gelir. Bu iki edebiyatçıyı ise şunlar izler:

Ahmet Hamdi Tanpınar
Cahit Sıtkı Tarancı
Ahmet Muhip Dıranas
Behçet Necatigil
Asaf Halet Çelebi
Necip Fazıl Kısakürek
Özdemir Asaf

SORU

Öz şiir anlayışının öncüsü Ahmet Haşim’dir. Ahmet Haşim’den sonra takipçisi Yahya Kemal Beyatlı gelir. ———— bu iki edebiyatçının açtığı yoldan giderek öz şiir anlayışında şiirler kaleme almıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Mehmet Emin Yurdakul

B) Behçet Necatigil

C) Necip Fazıl Kısakürek

D) Ahmet Hamdi Tanpınar

E) Cahit Sıtkı Tarancı

CEVAP

Parçada boş bırakılan yere seçeneklerdeki Behçet Necatigil, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı gibi isimleri getirmek mümkündür. Çünkü bu şairler Ahmet Haşim ve Yahya Kemal’i izleyerek öz şiir anlayışına uygun şiirler yazmışlardır. Fakat Mehmet Emin Yurdakul, öz şiir anlayışını savunan ve bu yönelimde şiirler kaleme alan bir şair değildir. Yurdakul, daha çok Millî edebiyat anlayışında şiirler veren bir sanatçımızdır. O eski Tük tarihine, efsane ve geleneklerine yönelerek millî bir şiir kurmayı amaçlamıştır.(Paragrafta Hız ve LYS Edebiyatı İçin ÖzŞiir)

CEVAP: A