YENİ TÜRK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ
Yeni Türk edebiyatı nazım biçimleri Tanzimat Edebiyatıyla şiir hayatımıza girmiş, Servet – i Fünun Edebiyatıyla yaygınlık kazanmıştır. Tanzimat’ın ikinci nesli şairi olan Abdülhak Hamit Tarhan ve Recaizade Mahmut Ekrem’le başlayan Batı edebiyatı kaynaklı bu yeni tip uyak dizilişi ve nazım biçimleri özellikle Servet – i Fünun döneminde Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin’le iyice ilerlemiştir. Şimdi bunları tek tek inceleyelim:
1. TERZA-RİMA (Örüşük)
- Üçer dizeli bentlerden oluşur. En sonda tek bir dize bulunur.
- Uyak düzeni aba/ bcb/cdc/ ded … f
- İtalyan şiirinden Fransız şiirine, Fransız şiirinden de Türk şiirine geçmiştir.
- Türk şiirinde ilk kez Servet-i Fünun’da Tevfik Fikret tarafından kullanılmıştır.
- İtalyan şiirinden şiirimize girmiştir.
- Dante’nin “İlahi Komedya”sı bu nazım biçimiyle yazılmıştır.
2. SONE:
- İlk defa Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin’in şiirimizde kullandığı bu nazım biçimi, İtalyan edebiyatından alınmıştır.
- Daha çok lirik konular işlenir.
- İki dörtlük ve iki üçlükten oluşan on dört dizelik bir nazım biçimidir.
- Uyak düzeni “abba / abba / ccd /ede” biçimindedir.
3. TRİYOLE
- On mısralı bir nazım biçiminin adıdır.
- Önce iki mısralı kısım, sonra dörder mısralı iki kısım gelir.
- Uyak düzeni: AB / aaaA / bbbB şeklindedir.
4. BALAD
- Batı edebiyatlarında konusunu heyecan verici ya da romantik hikâyelerden alan halk türkülerine, halk şiirlerine “balad” adı verilir.
- Baladlar bentlerden oluşur.
- Bent sayısı ve bentlerdeki mısra sayısı bakımından bir sınırlama yoktur.
- Bent ve mısra sayısı şaire ve anlattığı konuya göre değişebilir.
- Bu nazım biçimi Türk edebiyatında fazla kullanılmamıştır.